Sağlıklı Baba Çocuk İlişkisi

Anneliğin; bebeğin anne karnında olduğu andan itibaren başladığı ancak babalığın doğum sonrası bebeği kucağına aldığı zaman hissedildiği söylenir. Erkeklerde bebeğin anne rahmine düşmesi ile bazı hormonal değişikliğin olabildiği; babaların doğum öncesindeki ilgilerinin doğum sonrasında da devam ettiği bazı araştırmalarca görülmektedir. Erkekler, bebeklerini kucaklarına ilk aldıkları zaman babalık duygusunu hemen hissedemeyebilirler. Erkeklerin babalık hislerinin ve rollerinin gelişmesinde çocuklarıyla zaman geçirmenin, fiziksel temas halinde olmanın, öz bakım ihtiyaçlarında yardımcı olmalarının önemli derecede etkileri olduğu bilinmektedir.

Babaların ilgi ve alakalarına maruz kalan çocukların akademik çalışmalarda gösterdiği başarı daha yüksektir. Babaları ile ilişkilerinde yakınlığa sahip olan çocuklar okula karşı tutumlarının daha olumlu olduğu, motivasyonlarının yüksek olduğu, bilişsel becerilerinin daha yüksek olduğu araştırmalarda görülmektedir. Çocukların kendine olan güvenlerinin ve otokontrol mekanizmalarının gelişmesi ise yine babaların çocuklarıyla daha fazla etkileşimde olmalarıyla orantılıdır. Bununla birlikte; babaların çocuklarına gösterdikleri ilginin sonucunda çocuklarının matematik zekaları olumlu yönde etkilenip kelime hazneleri daha genişlemektedir.

Babalar çocuklarının duygusal ve fiziksel ihtiyaçlarını karşılamalıdır. Duygusal ihtiyaçların karşılanması adına, babalar çocuklarına sarılabilir, sevdiklerini söyleyebilir, gülümseyebilir. Sevgilerini bu şekilde somut bir şekilde de ifade edebilirler. Çocuğun yaşadığı problemleri dinlemek, yargılamadan çözüm yolu aramasına destek olmak, duyguları hakkında konuşmak çocuğun kendini değerli ve güvende hissetmesini sağlar. Çocuğun karnını doyurmak ve onu beslemek baba ve çocuk arasında yakın ilişki kurulmasına destek olan durumlardan biridir.

Babalar aynı zamanda çocuklar için dış dünyanın rehberi görevindedir. Hem ev içinde hem de dış dünyada görevli olan bu rehber babalık rolü için önemlidir. 3-6 yaş dönemindeki çocuğu dış dünyaya hazır hale getirmek için oynanan fiziksel oyunlar babalığın önemli görevlerindendir. Çocuğun bireyselliğini kazanabilmesi için ihtiyacı olan özgüvenin inşası da yine babalığın üstlendiği rehberlik göreviyle ilişkilidir. Toplumda nasıl anayasa varsa babalar da aile içindeki anayasadır. Bu gerekçeyle babalar çocuklarına hayatta karşılaşılan zorluklarla nasıl mücadele edilebileceğini, toplum kurallarını, ailenin değerleri ve benimsedikleri doğru-yanlışları öğretebilir. Çocuğun yaşı büyüdükçe öğretecekleri çeşitlenen baba; aslında temel olarak çocuğa hayatta kalmayı, kendi deneyimi ve tecrübelerini paylaşarak anlatabilir. Ergenlik döneminde babaların ergen çocuğu ile konuşması, buna hevesli olduğunu göstermesi, çocuğunun kendi ve hayat hakkındaki düşüncelerini merak etmesi, deneyimlerini paylaşması baba-çocuk arasındaki ilişkinin yakın olmasına destek sağlayacaktır. Yine ev dışında beraber yapacakları etkinlikler ergen çocuğun kendilik algısını olumlu yönde etkileyecek ve kendini güvende hissettirecektir. Ailedeki anayasa görevinin baba olduğunu söylediğimiz için özellikle ergenlik döneminde karşılaşılabilecek alkol, madde kullanımı, şiddet ile ilgili konuların baba tarafından çocukları ile konuşmaları önemlidir.

Baba tarafından konulması gereken sınır, babanın disiplin tutumuyla doğrudan ilişkilidir. Ancak babanın bu disiplini sağlarken ve sınırı koyarken çocuğuna karşı fiziksel temas içeren vurmak, dövmek veya aşağılayarak, suçlayarak bağırma gibi kontrolsüz davranışlar amaçlanan niyeti tersine çevirmektedir. Babaların her şeyden önce kendi duygularını ve bedenini kontrol etmesi gerekir. Baba tarafından sergilenen vurmak, dövmek, aşağılamak gibi davranışlar çocuk için sınır konmasından ziyade yalnızca

olumsuz davranış modelinin öğrenilmesine neden olur. Babalar çocuklarına gerekli sınırı koyamadıklarında çocuklarını kontrol ve disipline edemediklerini düşünür ve hayal kırıklığı yaşar. Hayal kırıklığa uğrayan baba öfkelenir. Ancak gerçekte ne yapması gerektiğini de bilemez.

Çocuğun iki ebeveyniyle de arkadaş ilişkisine sahip olmasını beklemiyoruz. Baba olmak çocuğuyla arkadaş olmak değildir. Çocuk sınırlara ihtiyaç duyar. Sınırlar çocuğa kendini güvende hissettirir. Bu yüzden istenmeyen veya uygun olmayan davranışlar sergilendiğinde çocuğa kararlı, tutarlı ve net bir ifade ile gereken sınırların konulması gerekir. Çocuğun sınırlar ve kurallar konusunda tutarsızlığı yaşamaması için anne ve babanın ortak bir tutumla sınır ve kuralları koyması önemlidir.

Özetle;

• Babanın çocuğuna her yaşta sevgisini göstermesi,
• Çocuğuyla birlikte zaman geçirmesi,
• Çocuğunu dinlemesi ve dinlediğini hissettirmesi,
• Duygu ve düşüncelerine önem vermesi,
• Sınır ve kurallar koyması,
• Rol model olması,
• Rehber olması,
• Küçük yaştayken beslemesi, yaşı büyüdükçe birlikte yemek yemesi sağlıklı baba çocuk ilişkisinde önemli ve gerekli değerlerdir.