Çocuğa hayır demek ebeveyni otorite olarak algılamasını sağlar ve sağlıklı bir aile dinamiği oluşur. Bu sağlanmadığında veya çocuk tarafından istikrarlı bir şekilde hissedilmediğinde ebeveyni otorite olarak algılamaz ve sadece kendi isteklerini gerçekleştirmek ister. İstekleri istediği an gerçekleşmediğinde büyük bir hayal kırıklığı ve öfke yaşar. Bu sebeple hayır demek oldukça kritik bir konudur.
Sınırlar çocuğa güvenli bir alan sağlar. Çocuk bu güvenli alanda etrafını keşfeder ve olası tehlikelere karşı ebeveynleri tarafından korunur. Disiplin, uzun vadede çocuğa doğru davranışları öğretir, sorumluluk aldırır ve davranışları uygun şekilde yönlendirir. Bunlar ancak sağlıklı bir iletişim ve istikrarlı bir ebeveyn tutumuyla mümkündür. Çocuklara sınır koymanın önemi yazısına tıklayarak ilgili blog yazısını okuyabilirsiniz.
Çocuğa Hayır Demek Neden Önemlidir?
Çocuğa hayır demek sosyal beceriler kazanması, kendi sınırlarını/başkalarının sınırlarını öğrenmesi ve sağlıklı yetişkinlik dönemi için önemlidir. Çocuğa hayır denildiğinde sağlıklı sınırlar konulur. Çocuk her istediğinin her an gerçekleşemeyeceğini, ihtiyaç ve isteklerini dengelemeyi öğrenir.
Başkalarının da sınırlarını ve ihtiyaçlarını anlayabilmek adına empati kurmayı öğrenir. Hayır denildiğinde kendi hissettiklerinden yola çıkarak başka insanları da anlayabilir. Hayır dendiğinde çocuk kendi sorumluluklarının farkına varır. Bunun dışında, isteklerini ve duygularını dengelemeyi öğrenen çocuk otokontrol kazanır.
Sınırlar sağlıklı koyulduğunda isteklerini ve beklentilerini sağlıklı bir iletişimle aktarmayı öğrenir.
Çocuğa hayır demek neden önemli
Çocuklara Hayır Demenin Zorlukları
Hayır denildiği zaman çocukların verdiği tepkiler ebeveynlerin iletişim becerilerine, tutumlarına ve çocuğun mizacına göre değişmektedir. Çocukların verdiği aşırı öfke, üzüntü ve inatlaşma ebeveynlerin de sınırlarını ve tahammülünü zorlayabilir.
Çocukların hissettiği üzüntü ve hayır cevabını kabul etmemeleri ebeveynleri kaygılandırabilir. Çocuklara hayır cevabı sonrasında farklı seçenekler sunulması ebeveynleri zaman zaman karmaşaya sokabilir.
Çocuğun incinmemesi için bazı ebeveynler çocuğa sınır koymakta zorlanabilirler ve her isteklerini yapmaya çalışabilirler. Sınırların koyulması için süreklilik ve istikrarlılık gereklidir. Eğer ebeveyn tutumları arasında farklılık varsa veya kurallar sürekli konulmazsa çocuk sınırları anlayamaz.
Hayır Derken Dikkat Edilmesi Gerekenler
Çocuğa hayır derken ve sınır koyarken kısa ve net şekilde anlatılmalıdır. Çocuk öfkelendiğinde göz hizasına inerek ve sakince konuşmak çocuğu sakinleştirecektir. Çocuğa farklı seçenekler sunmak ve sebepleri anlatmak hayır cevabını daha rahat kabullenmesini sağlayacaktır.
Sınır koyulurken bazı zamanlarda farklı yaklaşılmamalıdır. Bu durum çocuklarda tutarsızlık yaratır ve sınır koymanızı zorlaştırır. Çocukla yumuşak bir ses tonuyla konuşulmalıdır. Çocuğu öfkelendirerek hayır demek daha dirençli olmasına zemin hazırlar.
Hayır Demenin Etkili Yolları
Çocuğa hayır derken başka alternatifler de sunmak ebeveynlerin sınır koymasını kolaylaştırabilir. Açıklama yapılmadan hayır dendiğinde çocuk sadece engellenmiş olduğunu düşünür. Bu sebeple neden hayır dediğinizi çocuğa kısa ve net şekilde anlatabilirsiniz.
Ebeveynler kural koyarken birbirlerine zıt düşmemelidirler. Tutarlı ebeveyn tutumu beraberinde tutarlı ve sürekli olumlu davranışı getirir.
Çocukla konuşurken öfkeli bir anında değil, duygusal olarak dengelenmiş ve sakin bir anında konuşulmalıdır. Kötü bir anında hayır demek çocuğun duygusal tepkiler vermesine sebep olabilir.
Çocuklara hayır demekte neden zorlanıyoruz?
Her ebeveynin iletişim tarzı ve benimsediği tutumlar farklıdır. Bunlar dışında hayır denildiğinde olumsuz duygusal tepkiler verilebilir ve ebeveynler baş etmekte zorlanabilir.
Çocuğa hayır dedikten sonra olumlu alternatifler nasıl sunulmalı?
Çocuğa birden fazla seçenek sunmak engellenmişlik hissini azaltacaktır. Bu bir ödül ceza şeklinde değil, çocuğun duygusal ihtiyacını karşılayacak nitelikte bir alternatif olmalıdır.