Kurtarıcı (Mesih) kompleksi kişilerin başkalarına karşı olağanüstü bir sorumluluk hissetmelerine, onlara yardım etme ihtiyacı duymalarına ve kendilerine görev olarak üstlendikleri bu sorumlulukları yerine getiremediklerinde oldukça kötü hissetmelerine sebep olan bir durumdur. Bugün veya gelecekte kişinin kendi zihninde kurtarıcı olması gerektiğine dair güçlü inançları vardır.
Kurtarıcı (Mesih) Kompleksinin Belirtileri
Bu sendroma sahip olduğunu düşünen kişiler kişisel önceliklerini bir yana bırakıp kendi günlük rutinlerini bile başkalarına yardım edebilecek şekilde planlamaktadır. Bu kişiler çevrelerinde yardım etmek zorunda olduğunu düşündükleri kişilerin tek kurtarıcısı olduğunu ve onların kaderlerinin kendisine bağlı olduğunu düşünmektedir.
Kurtarıcı Kompleksinin Bazı Belirtileri;
- Sizden yardım talebinde bulunulmayan durumlar hakkında bile sorumluluk hissediyorsanız
- Başkalarının hayatları ile ilgili konular kendi sorunlarınızın bile önüne geçtiyse
- Biri sizden iyilik istediğinde hayır diyemiyorsanız
- Kendi önceliklerinizi bir yana bırakıp sık sık çevrenizdekilerin sorunlarını düşünüyorsanız
- Bulunduğunuz tüm ilişkilerde kurtarıcı rolünü üstleniyorsanız
- Çevrenizdekilerin problemlerini çözmeye yönelik oluşturduğunuz planlar başarısız olduğunda olması gerektiğinden daha mutsuz hissediyorsanız
Kurtarıcı (Mesih) Kompleksinin Zararları
Kurtarıcı kompleksi veya Mesih kompleksi, bireyin kendini diğerlerine üstün veya daha yetkin hissetmesine ve bu nedenle diğerlerinin sorunlarını çözmek veya onları kurtarmakla görevli olduğunu düşünmesine dayanan bir psikolojik durumdur. Bu kompleksin bazı zararları şunlar olabilir:
- Bazen iyilik yapmak veya birine yardım edebiliyor olmak pahasına kendinizi tehlikeli durumlar içinde bulabilirsiniz. Bu kurtarıcı rolündeki kişiyi de tehlikeye sokabilir.
- Her zaman yaptığınız iyilikler yerini bulmayabilir ve bu başarısızlık sizi zihinsel anlamda olumsuz etkileyebilir.
- Kişiler arası ilişkileriniz olumsuz etkilenebilir.
- Kendi ihtiyaçlarınızı ertelemeniz ve öncelik olarak görmemeniz sizi olumsuz etkileyebilir.
Kurtarıcı (Mesih) Kompleksi ve İlişkiler
İlişkilerde genellikle kurtarıcı rolünde olan kişi farkında olmadan karşısındakini yönetmeye çalışır. Yardım ederken fazla fedakarlık göstermeniz sebebiyle partnerinize karşı çok fazla beklentiye girebilirsiniz.
İlişkilerde kurtarıcı kompleksi olan kişiler genellikle kendilerine hizmet etmeyen ilişkilerde çok uzun süre kaldıklarını fark ederler. İhtiyacınız olan şeye rağmen partnerinizi terk etmemeniz gerektiğini hissedebilirsiniz.
Bu pozisyonda bulunan kişiler, başkalarına ait sorumlulukları kendi omuzlarına alma davranışı sergilerler. Aslında bu yardım şekli hatalıdır çünkü başkalarının işlerini onlar adına yapmaları, yardım ettikleri kişilerin gelişmesini ve ilerlemesini engeller. Buna karşın bu roldeki insanlar, diğerlerinin kendilerine bağımlı biçimde yaşamalarına yol açar.
Kurtarıcı (Mesih) kompleksi ve ilişkiler
Kurtarıcı (Mesih) Kompleksinden Kurtulma Yolları
Kurtarıcı rolünü daha sağlıklı davranış biçimlerine çevirebiliriz.
Örneğin; Kurtarıcı veya Korumacı Olmaktan Empatiye Dayali Bir İlişki Kurmaya
Bu örnek aslında diğerlerinin problemleri ile uğraşmak anlamına gelmez. Daha çok onların eksikliklerini ve yaşadıkları zorlukları anlamak ve kendi başlarına bu sorunların üstesinden gelmeleri için ihtiyaç duydukları katkıyı sunmaktır. Bu sayede sürekli bir çaba yerine sadece ihtiyaç duyduklarında yanlarında olmak daha sağlıklı olacaktır.
İlişki içinde bir tarafın kurtarıcı rolünde olması her iki tarafında refahına zarar verebilir. Bu nedenle yukarıda okuduğunuz belirtiler size tanıdık geliyorsa bu döngüyü kırmak adına bir terapistle çalışmaya başlamayı düşünebilirsiniz
Kurtarıcı (Mesih) Kompleksi ve Terapi Yöntemleri
Şema Terapi, EMDR Terapisi, Psikodinamik Terapi veya Bilişsel Davranışçı Terapiler bu konunun aşılmasında etkin rol oynamaktadır.
Kitap Önerisi: Kurban Tuzağından Kurtulmak – Diane Zimberoff
Kurtarıcı (Mesih) kompleksi ve bağımlı ilişkiler arasındaki ilişki nedir?
Eş bağımlılık, işlevsiz bir ilişki dinamiğidir. Eş bağımlı kişiler başkalarını memnun etmeye dair üstün bir performans sergilerler. Adeta bir kurtarıcı gibi etraflarında pervane olurlar. Burada hissettikleri temel suçluluk duygusu bu döngüyü daha da pekiştirir hale gelir. “Hayır” demek, sınır koymak ve sağlıksız bir ilişkiyi sonlandırmak bu kişiler için oldukça zordur. Başkalarının kendisi hakkında düşündükleri ve söyledikleri ile ilgili oldukça hassastırlar. Eş bağımlı ilişkilerde manipülatif tutumlar ve suçluluk duygusu birbirini pekiştiren bir döngüdür. Bu durum ilişkiler arasında olumsuz bir sonuç yaratır.
Kurtarıcı (Mesih) kompleksi ve özsaygı arasındaki ilişki nedir?
Bu komplekse sahip kişiler başkalarına yardım (kurtarıcılık) üzerinden özsaygılarına yatırım yapmaya çalışırlar ve muhtaç kişileri kendilerine çekerek sağlıksız döngüyü kuvvetlendirirler. Özsaygı, Bir kişinin, kendisine ne kadar değer verdiğini ve kendisini ne kadar onaylayıp takdir ettiğini, ödüllendirdiğini veya sevdiğini ölçen, bir tür ölçüt olarak düşünülebilir. Bu durumda kurtarıcı kompleksinde olan kişiler özsaygıyı başkalarından aldıkları geri dönütlere göre sağlamaya çalışırlar ancak özsaygısı yüksek olan kişiler kendi değerlerinin ne olduğunu bilir ve hayatlarını buna göre yaşarlar.
Kurtarıcı (Mesih) Kompleksi ve Narsisizm ilişkisi var mı?
Narsist bireyler başka insanlara yardım etmek için bu yola çıkabilir. Narsisizm’e sahip olan bir birey yoğun bir öz-değer duygusuna sahip olabilir ve gerçek hayatta olduklarından daha önemli olduklarını hissedebilir. Başka bir bireyin gereksinimlerinden sorumlu olduğunuzu hissediyor ve kötü olsa bile bu gereksinimleri karşılamayı hedefliyorsanız ve bu hedefleri karşıladığınızda bu sizi olduğundan daha fazla mutlu ediyorsa bu durum için farklı bir görüş almayı deneyebilir bir terapist ile bu durumun dinamiklerini ve nedenlerini inceleyebilirsiniz.