Alkol Bağımlılığı Nedir?

Alkol bağımlılığı bir diğer ismiyle alkolizm, bireyin başta bedensel ve ruhsal sağlığını, aile ve sosyal ilişkilerinin yanında iş yaşamınıda olumsuz şekilde etki edecek derecede alkol tüketmesidir. Alkol bağımlılığı bireyin yaşamında kötü sonuçlar olmasına sebep olan kişinin hayatını negatif etkileyen ve ölümcül olarak hastalıklarada neden olan bir bağımlılık tipidir.

Alkol bağımlılığı, trafik kazaları, intihar, sağlık problemleri, suça yönelme, maddi olarak sorunlar, iş yaşamındaki sorunlar ve aile yaşamında problemler gibi birçok boyutta olan mühim bir biyopsikososyal problemdir.

Alkol Bağımlılığı Belirtileri Nelerdir?

• Kişi bu süreçte alkol bulunmayan ortama alkol sağlarsa, alkol tüketmek isterse veya alkolün kişiye hissettirdiği belirtilerden uzaklaşmak için çok fazla çaba ve vakit ayırırsa
• Alkol kullanma sürecini denetim altına alarak veya alkol tüketmemek için başarısız sonuçlara varsa
• Alkol kullanımının yan etkileri olarak kişiye iyi gelmediğini bilerek alkol tüketimine devam etmek
• Kişi için kullanılan alkol çeşidinin ve miktarının fazlalaşması ve kullandığı miktarların artık kişi için yeterli gelmemesi
• Kişi alkol tüketimini azaltma ve bırakma deneyimine girdiği zaman kişinin bedensel ve ruhsal olarak yoksunluk belirtisi hissetmesi ile tekrardan alkol kullanımına yönelik rahatlamasıdır
• Birey bu süreçte çok fazla alkol tüketimini sağlıyorsa ve kendini durdurmakta güçlük çekiyorsa

Alkol bağımlılığı farklı ruhsal bozukluklara da eşlik etmektedir. Alkolizm tanısı bulunan bireylerde başka maddelere bağımlılık, depresyon, duygu durum bozuklukları, iki uçlu bozukluk, bunaltı bozuklukları, kişilik bozukluğu ve şizofreni gibi ruhsal bozukluklarda eşlik edebilmektedir.

Alkol bağımlılığı diğer bağımlılıklar gibi iyileşme ve tekrarlama süreçlerinden oluşan bir süreçtir. Bu sürecin başlama belirtileri ise şunlardır;

• Titreme
• Terleme
• Uykusuzluk gibi belirtilerden
• Tansiyon yüksekliği
• Sara nöbetleri
• Deliryum

Alkol Bağımlılığından Kurtulmak İçin Yapılması Gerekenler Nelerdir?

Alkol tüketimi çok fazla olan kişiler bu süreçte alkol bağımlısı olduklarını kabullenmede güçlük çekmektedirler. Kişi bu aşamada sağaltım sürecini reddetme davranışı gösterirler. Burada ise kişinin hayatında önemli olan olaylar, kişiler, mesleki hayatları, aile ve sosyal hayatlarında negatif sonuçlar olması ile birlikte alkol tüketimini azaltmak ve kurtulmak için yeni yollar arar.

Öncelikle kişi bu süreçte alkol tüketiminin fazla olduğunu, bağımlı olduğuna dair farkındalıklar yaratarak bunu kazandırmak ve profesyonel bir yardım alması için kişiyi desteklemek ve cesaretlendirmek gerekmektedir.Kişi bu süreçte ekip çalışmasına yatkın olmalı ve işbirliği ile ilerlenmelidir. Kişi eğer alkol bağımlılığından kurtulmak istiyorsa sağaltım sürecinde kendisi için istekli ve kararları olması gerekmektedir. Bu süreç kişiyi yıpratabilir. Sağaltım sürecin de pes etmemek ve devamlılık çok önemli olmakla birlikte kişinin aile üyeleri ve sosyal çevresi olarak kişinin desteklenmesi önemlidir. Sosyal çevresinin yeniden yapılanması, alkol tüketilen yerlere girmemek, alkol tüketen kişiler ile görüşmemek ve yeni hobiler edinmesi sosyal yaşamını değiştirmek için faydalı adımlar olabilmektedir.

Bu süreçte kişinin kendisine yönelik farkındalıklarını, kararlılığını arttırarak motivasyonu güçlendirilmelidir. Alkol bağımlılığını yenmek isteyen kişi için ilk başta vücudunda bulunan alkolden temizlenmesi gerekmektedir. Kişi bu süreçte ilaç, bireysel ve grup seansları ile birlikte kendi bağımlılığını fark edebilmesini, nedenlerini, alkolden uzaklaşmak ve tekrardan alkol tüketmemek için neler yapması gerektiği öğretilmelidir.

Alkol Bağımlılığından Korunmak İçin Alınabilecek Önlemler Nelerdir?

Alkol bağımlılığı kişinin gündelik hayatını, yaşam standartlarını ve kalitesini çok fazla negatif yönde etkilemektedir. Bu nedenle alkol bağımlılığından korunmak için alınabilecek önlemler şunlardır:

• Kendini iyi tanıyabilmek ve fark edebilmek
• İlgi alanını ve hobilerini çeşitlendirmek
• Alkolü yatıştırıcı, dinlendirici bir içki olarak görmemek
• Sosyal ortamını değiştirmek ve insanlarla kaliteli iletişimde bulunmak
• Arkadaşlarını doğru ve iyi seçmek
• Alkol tüketimine ‘hayır’ demeyi bilmek
• Sorunlarında alkole yönelmemek ve baş etme mekanizmalarını güçlendirmek
• Sağlığa zararlı olduğu hususunda bilgili ve bilinçli olmak
• Alkol tüketimini fazlalaştıracak yaşam şartlarını ve toplumsal problemleri düzeltmeye; ekonomi, çevresel zorlukları, iş hayatı ve kültür farklılıklarına bağlı faktörleri azaltmak
• Televizyon, radyo, basın gibi kitle iletişim araçlarında alkol bağımlılığına ve tüketimine karşı eğitici yayınları arttırmak önemlidir. Alkol tüketimini özendiren reklam ve yayın akışı bulunan programları incelemek

Alkol Bağımlılığı ve Psikoloji Arasındaki İlişki Nedir?

Alkol bağımlılığı psikolojik açıdan incelendiği başlangıçta bireye zevk verme, stresten uzaklaştırma gibi rahatlamalar sağlarken bu anlık keyif ve zevkler ise zaman geçtikçe azalmakla beraber kişinin kendisini kontrol edememesine ve ruhsal bozukluğa yol açmasına sebep olabilmektedir.Bu ruhsal bozukluk sürecin de kişi olağan yaşamından uzaklaşarak, öz bakım becerilerinden uzaklaşarak sosyal yaşamında ise kendini geri çekerek göstermektedir.

Bağımlılığın psikolojik olarak ele alınmasıyla birlikte, alkol tüketiminin başlangıç zamanı, bu süreçte ne kadar süre alkol kullandığı ve bağımlılığın sağaltım sürecinde kişi ile bir neticeye varılmalıdır. Bağımlılığın sağaltım aşamalarında hastanelere bağlı bulunan alkol ve madde bağımlılığı tedavi merkezlerinde (AMATEM), danışan ile birlikte işbirliği yaparak ilaç desteği, bireysel ve grup terapisi ile bir neticeye ulaşılmaktadır.

Alkol bağımlılığının psikolojik sebepleri ise:

• Korkular/Kaygı
• Depresyon
• Çocukluğu Çağı Travmaları
• Özgüven Eksikliği

Alkol Bağımlılığında Psikolojik ve Sosyal Desteğin Önemi

 Alkol bağımlılığı yaşayan bireyler, yaşantılarında bir problem olduğu zaman bu problemi çözmek yerine bu problemin getirdiği endişe, öfke ile alkol kullanmaya başlarlar. Bireyin bağımlılığı ve yaşadığı psikolojik sorunlar ile birlikte birey alkol tükettiği için gündelik yaşamında sorunlar yaşamaya başlar ama bir yandan da bu sorunları yaşadığı ve çözmekte güçlük çektiği içinde alkol tüketmeye devam eder. Bu süreçte alkol kişiye iyi hissettirdiğini, problemlerini azalttığını düşünerek alkol tüketmeye devam eder. Burada önemli olan husus ise kişi için alkol tüketimi ruh sağlığını kısa süre iyi hissettirmektedir. Bir süre sonra alkolün etkisi geçer ve kişi farkına vardığı zaman sorunlarına yine bir sorun eklendiğini farkına varır. Alkol bağımlılığında psikolojik destek çok önemlidir. Kişi alkolü tüketmediği süre zarfınca tekrar kullanmaması için önleme süreci de önemlidir. Önleme sürecinde kişinin hayatında değişikler yapması gerekmektedir. Arkadaş ortamlarından uzaklaşmak, kişi için alkolü hatırlatan yer ve kişilerden uzak durmak ve çevrelerini değiştirmek gerekmektedir. Sosyal destek, bireyin çevresinin desteğinin önemi ve ilgisi bağımlılık sağaltım sürecinde kişiyi alkol tüketimine daha fazla yönlendirmeye veya tam tersi olarak azalttırmaya yarar sağlayabilecektir.

Alkol Bağımlılığı Genetik Mi?

Bireyin alkolü kötü şekilde kullanımı, alkol bağımlılığı ve alkolle alakalı bozukluklardan koruyan ya da tam tersine bağlılık etkisi gösteren birçok etken vardır. Bunlardan birkaçı ise;

• Alkol alım gücünün olmaması/olması,
• Sosyal çevre yapısı,
• Bireyin psikolojik ve fizyolojik yapısı yani genetik faktörler.

Alkol bağımlılığı genetik mi?

Alkol bağımlılığı, aile ilişkilerinin olmasından dolayı geçmişten beri nesiller arası geçen yani aktarılan bir durum olduğu tartışılmıştır. Alkol bağımlılığı adına oluşabilecek en büyük risk faktörü aile içinden bir kişinin alkol tüketiminin olmasıdır. Bu durum bireyin alkole olan bağımlılığını 3-4 kat daha fazla artırabilir. Alkol bağımlılığı ile genler arasında ki ilişkiler için yapılan araştırmalarda, bu duruma etki eden birden fazla genin olduğunu ve bu genlerin birbirleri ile bağlantılı olduğunu söylenmiştir. Bununla beraber genetik faktörler alkol bağımlılığı olasılığı artırırken alkol tolerans gelişiminde arttırdığı gözlemlenmiştir. Alkol toleransını ise kısaca şöyle özetleyebiliriz; alkol tüketilmesinden ötürü oluşan davranışların alkol tükettikçe azalma göstermesidir. Alkol bağımlılığında genetik olarak incelemeler ikiz ve aile üzerine olmuştur. Bu incelemelerin neticesinde genetik bir geçisin bulunduğu ve özellikle tek yumurta ikizlerinde bağımlılık derecesinin daha fazla olduğu saptanmıştır.

Alkol Bağımlılığı ve Aile İlişkileri Arasındaki Bağlantı Nedir?

Alkol bağımlılığı sonucunda aile üyeleri ve ailedeki bütün ilişkiler ciddi bir şekilde zarar görmektedir. Alkol, uyuşturucu, sigara kullanımının fazla olduğu kişilerde yoğun olarak aile içi problemler ve aile içi suçlama davranışlarına çok fazla rastlanmaktadır. Bu sebeple alkol tüketimi sadece alkol kullanan kişiyi değil ailede bulunan bütün üyeleri etkilemektedir.

Bağımlılık sürecinde bireylerin aile içinde yaşadıkları problemler, sosyal ortamında yaşadıkları problemler ve ergenlik döneminde karşılaştıkları sorunlar tetikleyici faktörler olarak ortaya çıkmaktadır. Diğer aile üyelerine karşı suçluluk, mağdur etme veya yaşanılan kötü bir olay sonucunda olan mağduriyet durumundada kabul etmezler. Bu süreçte ailelerinde terapi sürecine dahil olması gerekmektedir. Ailede yaşanan olumsuz tutum ve yaklaşımların değişmesi gerekmektedir.

Aile üyelerinin bulundukları tutum alkol tüketmemeleri için sert, otoriter bir tavır ile yaklaşmaları ya da oluşacak olan huzursuz ortamı oluşturmaları onlara destek olmak yerine alkol tüketimini arttırmak için yeni bir neden olabileceğini farkında olmaları gerekmektedir.